۱۵ تیر، ۱۳۸۴
فرق بين شستشوی مغزی و ياد گيری جديد در چيست؟
خود اين لغتها تا حدی گويای اين تفاوت هستند: يادگيری جديد، به اين معنيست که به آنچه تا کنون ياد گرفته ايم، چيز جديدی اضافه می شود. شستشوی مغزی يعنی اينکه چيزی شستشو می شود، مانند کثيفی از لباسهای چرک- با اين فرق که اينجا حرف از افکار و انديشه است و نه چرکی لباس.
در حقيقت موضوع کمی پيچيده تر است. مغز ما مانند يک سبد بزرگ نيست که ما هر چيز ممکن را داخل آن بياندازيم، چرا که ما تمام دانسته های خود را به نوعی با یکدیگر در ارتباط قرار می دهيم(مثلا: زمين گرد است، بنابراين اگر در نقطه ای با هواپيما شروع به حرکت کنيم، زمانی به مبدا خود خواهيم رسيد. ). هنگامی که انسان چيز جديدی می آموزد، بايد آنرا با دانسته های قبلی خود مقایسه کند ، و فکر کند که اين دو چه ارتباطی به هم دارند. نتيجه گيری نهايي، تصويری از جهان است که نسبت به تصوير گذشته گسترده تر شده است. در شستشوی مغزي، اين اتفاق نمی افتد و دانش جديد با دانش گذشته ارتباط پيدا نمي کند، بلکه دانش گذشته به عنوان "غلط " مهر گذاری شده و به دور انداخته می شود، و تصوير جديدی به وجود می آيد که چه بسا از تصوير قبلی ساده انگارانه تر باشد.
اينکه آيا شستشوی مغزی اعمال ميشود يا پروسه يادگيری جديد جريان دارد، زياد به خود ماده درسی بستگی ندارد، بلکه بيشتر به اين بستگی دارد که آن موضوع چطور ارائه می شود.
به عنوان مثال اگر در مدرسه، معلمی در مورد موضوعی تدريس می کند و بعد از آن شاگردی سوالاتی انتقادی نسبت به آن موضوع را مطرح می کند، دو شکل کلی عکس العمل برای آن آموزگار وجود دارد:
۱. او به روشهای مختلف سعی می کند سوال آن دانش آموز را ممنوعه اعلام کرده و او را متقاعد سازد که حرف او را قبول کند(با جمله هايی مانند : "فهميدن اين موضوع برای تو مشکل است، بايد حرف مرا باور کنی"، " اين را علما گفته اند، بايد حرف آنها راقبول کنی"، . اين نوع برخورد وقتی که زياد تکرار شود، اين خطر را دارد که به شکل شستشوی مغزی عمل کند، چرا که دانش آموز به دانسته های جديدی که بتواند آنها را مورد قياس قرار بدهد، دست پيدا نمی کند.
۲. تا آنجا که در توانش است سعی می کند به سوال دانش آموز پاسخ دهد، يا ميگويد که خودش هم جواب را به درستی نمي داند و به او منابع جديدی برای مطالعه در آن زمينه را معرفی می کند. اين برخورد به شاگرد فرصت يادگيری جديد را می دهد.
منبع: http://www.kersti.de/V0194.HTM
خود اين لغتها تا حدی گويای اين تفاوت هستند: يادگيری جديد، به اين معنيست که به آنچه تا کنون ياد گرفته ايم، چيز جديدی اضافه می شود. شستشوی مغزی يعنی اينکه چيزی شستشو می شود، مانند کثيفی از لباسهای چرک- با اين فرق که اينجا حرف از افکار و انديشه است و نه چرکی لباس.
در حقيقت موضوع کمی پيچيده تر است. مغز ما مانند يک سبد بزرگ نيست که ما هر چيز ممکن را داخل آن بياندازيم، چرا که ما تمام دانسته های خود را به نوعی با یکدیگر در ارتباط قرار می دهيم(مثلا: زمين گرد است، بنابراين اگر در نقطه ای با هواپيما شروع به حرکت کنيم، زمانی به مبدا خود خواهيم رسيد. ). هنگامی که انسان چيز جديدی می آموزد، بايد آنرا با دانسته های قبلی خود مقایسه کند ، و فکر کند که اين دو چه ارتباطی به هم دارند. نتيجه گيری نهايي، تصويری از جهان است که نسبت به تصوير گذشته گسترده تر شده است. در شستشوی مغزي، اين اتفاق نمی افتد و دانش جديد با دانش گذشته ارتباط پيدا نمي کند، بلکه دانش گذشته به عنوان "غلط " مهر گذاری شده و به دور انداخته می شود، و تصوير جديدی به وجود می آيد که چه بسا از تصوير قبلی ساده انگارانه تر باشد.
اينکه آيا شستشوی مغزی اعمال ميشود يا پروسه يادگيری جديد جريان دارد، زياد به خود ماده درسی بستگی ندارد، بلکه بيشتر به اين بستگی دارد که آن موضوع چطور ارائه می شود.
به عنوان مثال اگر در مدرسه، معلمی در مورد موضوعی تدريس می کند و بعد از آن شاگردی سوالاتی انتقادی نسبت به آن موضوع را مطرح می کند، دو شکل کلی عکس العمل برای آن آموزگار وجود دارد:
۱. او به روشهای مختلف سعی می کند سوال آن دانش آموز را ممنوعه اعلام کرده و او را متقاعد سازد که حرف او را قبول کند(با جمله هايی مانند : "فهميدن اين موضوع برای تو مشکل است، بايد حرف مرا باور کنی"، " اين را علما گفته اند، بايد حرف آنها راقبول کنی"، . اين نوع برخورد وقتی که زياد تکرار شود، اين خطر را دارد که به شکل شستشوی مغزی عمل کند، چرا که دانش آموز به دانسته های جديدی که بتواند آنها را مورد قياس قرار بدهد، دست پيدا نمی کند.
۲. تا آنجا که در توانش است سعی می کند به سوال دانش آموز پاسخ دهد، يا ميگويد که خودش هم جواب را به درستی نمي داند و به او منابع جديدی برای مطالعه در آن زمينه را معرفی می کند. اين برخورد به شاگرد فرصت يادگيری جديد را می دهد.
منبع: http://www.kersti.de/V0194.HTM
